Po czym poznać suchą gitarę?

W wielu obszarach Stanów Zjednoczonych niska wilgotność powietrza panuje przez cały rok. Przykładowo rejon Gór Skalistych, gdzie znajdują się takie miasta jak Phoenix, Reno, Las Vegas czy Tucson, notuje niemal stale niski poziom wilgotności.

Natomiast w większości regionów kraju niskie poziomy wilgotności towarzyszą atakowi zimy, głównie z powodu centralnego ogrzewania domów i budynków. A trzeba wiedzieć, że nie ma nic gorszego dla instrumentu niż niska wilgotność względna.

Problemy z wilgotnością

Z pewnością wiecie już, że chłodniejsze miesiące sieją spustoszenie w gitarach akustycznych wykonanych z litego drewna. Kiedy pogoda robi się deszczowa, a temperatury spadają, „podkręcamy” grzejniki w pomieszczeniach. Niestety wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że ogrzewanie pomieszczeń powoduje spadek wilgotności do poziomu, który stanowi poważne zagrożenie dla gitar akustycznych - są one dosłownie wysuszane.

Często otrzymujemy telefon od klienta, który jest przekonany o wadliwości gryfu. Przedstawia problemy, wśród których są zwykle duży garb na 14-tym progu oraz niezwykła bliskość strun od progów. Struny “brzęczą” podczas gry w wysokich rejestrach, a podwyższenie siodełka mostka, które zwykle usuwa ten problem, skutkuje nienaturalnie dużą jego wysokością.

My w takich przypadkach natychmiast dochodzimy do wniosku, że gitara „wyschła”, co powoduje następujące problemy: zapadanie się płyty wierzchniej korpusu razem z mostkiem, wygięcie szyjki, kurczenie się podstrunnicy na szerokość, co powoduje, że ostre końcówki progów wychodzą poza krawędź szyjki.

Patrząc na taką gitarę może się wydawać, że posiada ona wadliwie wykonany gryf. Jednak faktycznie z gryfem wszystko jest w porządku - problem leży w pudle, a można go usunąć poprzez regulację wygięcia szyjki oraz użycie nawilżacza pudła umieszczanego w otworze rezonansowym (np. Dampit). Wielu klientów nie może uwierzyć, że tak proste rozwiązanie jak nawilżenie pudła może rozwiązać problem związany z gryfem. Postaramy się Was przekonać, że tak właśnie jest.

W procesie budowania gitary drewno najpierw jest suszone a potem leżakowane w fabryce. W trakcie tego procesu nabiera precyzyjnie określonej wilgotności w całej objętości. Nasza fabryka jest klimatyzowana w celu utrzymania stałej temperatury ok. 24 stopni Celsjusza i wilgotności względnej na poziomie 47 %. Wszystkie gitary opuszczają fabrykę w tym samym stanie i mniej więcej w ten sam sposób reagują potem na zmiany wilgotności.

Wraz ze zmianą wilgotności drewna zmienia się jego objętość. Przykładowo świerk tracąc i zyskując wilgoć kurczy się i rozszerza w znacznym stopniu. Powiedzmy, że umieszczamy świerkową płytę wierzchnią korpusu w pomieszczeniu, w którym wilgotność względna wynosi 47%, a następnie tniemy ją na szerokość 16 cali (ok. 40,6 cm). Jeśli obniżylibyśmy wilgotność w pomieszczeniu do 30 %, ten sam kawałek świerku po wyschnięciu skurczyłby się do 15.9 cali (ok. 40.3 cm) - co daje niemal 1/8 cala (3 mm)! Jeśli z kolei podnieślibyśmy wilgotność drewna do 60%, świerk wydłużyłby się do 16.06 cala (40.9 cm) - o niemal 1/16 cala (1.5 mm).

Nieprzypadkowo wybraliśmy temperaturę i wilgotność względną w naszej fabryce (Taylor Guitars). Preferujemy 24 stopnie i 47 %, ponieważ jest to temperatura i wilgotność średnia. Gitara skonstruowana z drewna o takim poziomie temperatury i wilgotności może być wystawiana na nieco mniejszą lub większą wilgotność i wciąż grać dobrze. Im bardziej oddalone od tej normy temperatura lub/i wilgotność, tym większy ich niekorzystny wpływ na gitarę.

Dobre wiadomości:

1. Gitarę można chronić przed wieloma zmianami zewnętrznymi, trzymając ją w futerale
2. Jeśli gitara za bardzo wyschnie, zarówno jej odpowiednią wilgotność jak i kształt płyt drewna można przywrócić, wystawiając instrument na działanie wilgoci.

Zadanie to doskonale spełnia nawilżacz umieszczany w otworze rezonansowym. A teraz spójrzcie na zdjęcia gitary, przysłane przez jednego z naszych klientów. Nawilżacz w otworze rezonansowym i regulacja wygięcia szyjki w zupełności wystarczyły, aby przywrócić gitarę do życia.

Zdjęcie 1. Sucha gitara z niewyregulowanym gryfem

To zdjęcie pokazuje gitarę, która nadmiernie wyschła w wyniku wystawienia na działanie powietrza o niskiej wilgotności. Przy jej ważeniu waga pokazała 2162 gramów. Wydaje się, że gryf jest uszkodzony.

Zdjęcie 2. Sucha gitara po wyregulowaniu szyjki

Ponieważ pudło gitary nie zostało jeszcze nawilżone, mostek wciąż znajduje się poniżej płaszczyzny utworzonej przez szyjkę. Zauważcie jak blisko znajdują się struny od podstrunnicy. Ponowne nawilżenie korpusu spowoduje, że płyta wierzchnia korpusu „spęcznieje”, mostek podniesie się, a układ strun wróci do idealnego, fabrycznego oddalenia od podstrunnicy.

Zdjęcie 3. Prawidłowo nawilżona gitara z wyregulowanym gryfem

To zdjęcie pokazuje tę samą gitarę, prawidłowo nawilżoną i z dobrze wyregulowanym wygięciem szyjki. Nawilżenie zrealizowano umieszczając nawilżacz Dampit wewnątrz gitary, która przez cztery dni znajdowała się w futerale. Futerał został otwarty tylko w celu „nawodnienia” nawilżacza Dampit. Gitarę zważono i jej waga wyniosła tym razem 2187 gramów. Nastąpił wzrost wagi o 25 gramów, tyle wody wchłonęło drewno!

Uwaga: Często do bardzo wyschniętych gitar stosuje się dwa nawilżacze Dampit.

Informacje dodatkowe

Aby nawilżyć nadmiernie wysuszoną gitarę zalecamy użycie dwóch nawilżaczy Dampit. Należy umieścić dwa nawilżacze w korpusie gitary, odłożyć ją do futerału i zamknąć pokrywę. Zazwyczaj potrzeba minimum 3 dni, aby efekty stały się widoczne, ale możecie postępy sprawdzać codziennie.

Pamiętajcie, aby wycisnąć nadmiar wody z nawilżacza dampit. Woda nie powinna kapać podczas trzymania go w pionie. Jeśli pojawią się krople, należy wyciskać wodę, dopóki nie przestanie kapać.

Opisana w tym artykule gitara była bardzo sucha i wymagała trzech zastosowań nawilżacza Dampit przez okres dziewięciu dni, aby pierwotne nawilżenie została przywrócone. Jest możliwe również przekroczenie optymalnego poziomu wilgotności gitary. Kiedy właściwa wypukłość płyty wierzchniej zostanie przywrócona, należy postępować dalej z dużą ostrożnością (sprawdzać efekty codziennie). Nawilżanie otworu rezonansowego spowoduje przywrócenie odpowiedniego stanu korpusu. Wpłynie on również na gryf, jednak w mniejszym stopniu. Progi mogą pozostać nadal ostre i mogą wymagać spiłowania.

Do właścicieli sklepów

Jeśli w sklepie utrzymany zostanie prawidłowy poziom wilgotności, gitary nie wyschną, co zapobiegnie potrzebie ich naprawy. Wilgotność powinna utrzymywać się na poziomie 50%. Nawilżenie wnętrza sklepu jest proste i opłacalne. Istnieją profesjonaliści, którzy Wam w tym pomogą. Z chęcią skontaktujemy Was z odpowiednimi osobami.

Wilgotność względna w sklepie będzie wahać się w różnych miejscach, w zależności od zmian temperatury. Jeśli macie wysokie sufity, nie eksponujcie gitar akustycznych z litego drewna na wyższych wysokościach, ponieważ tam kumuluje się ciepło.

Umieśćcie je niżej, w miejscu, gdzie temperatura jest niższa. Wysuszającym efektom pogodowym zapobiegnie również umieszczenie gitary z dala od zewnętrznych drzwi do budynku. Istnieją niedrogie sposoby ustalania rozkładu temperatury w budynku. Chętnie pomożemy Wam również w tej sprawie.

Ostatnia uwaga: Doradźcie Waszym klientom, aby trzymali swoje gitary w futerałach.
Futerał pomaga ochronić gitarę przed niszczącymi skutkami niskiej wilgotności.