Mollenhauer - ręcznie wytwarzane flety proste

Mollehhauer to niemiecka firma ręcznie wytwarzająca flety proste. Oferta firmy jest bardzo szeroka. Instrumety te przenzaczone są zarówno dla początkujących jak i zawodowych instrumentalistów.

Historia firmy Mollenhauer sięga roku 1822, kiedy to Johann Andreas Mollenhauer założył rodzinną manufakturę, która kierowana przez wiele kolejnych pokoleń funkcjonuje aż po dziś dzień. Ale Mollenhauer to nie tylko tradycja rodzinna, to także kolejne pokolenia rzemieślników, kupców, muzyków i nauczycieli, którzy stoją za sukcesem firmy.

Johann A.Mollenhauer zaczynał jako wytwórca drewnianych form piekarskich, potem opuścił rodzinne miasto Fulda aby kształcić się w profesji tokarza i zegarmistrza. Szybko jednak skierował swą praktykę w kierunku pracy z instrumentami muzycznymi. Pracował u takich wytwórców jak Carl Doke z Linz, Thumhard z Monachium czy Franz Schöllnast z Bratysławy.

Po 7 latach spędzonych w wielu warsztatach mistrzowskich pod okiem najlepszych europejskich wytwórców instrumentów dętych powrócił do rodzinnej Fuldy aby rozpocząć własną działalność. Już po roku flety, klarnety i oboje z jego warsztatu pojawiły się na wystawie w Kassel. Komisja sędziowska oceniająca instrumenty, której przewodniczył kompozytor Louis Spohr, nadworny minister muzyki wyrokowała: „Kunszt z jakimi wykonano te instrumenty jest niebywały”.

Kilka lat później już jako uznany mistrz mianowany został nadwornym wytwórcą instrumentów księcia Hesse. Jego księgi bilansowe prowadzone od roku 1828 do jego śmierci w 1871 r. mówią o nieprawdopodobnej liczbie 5559 sprzedanych instrumentów: „2422 flety, 24 csakany, 17 falżoletów, 2839 klarnetów, 216 fagotów, 37 obojów i 4 rożki basetowe.”

Jest wysoce nieprawdopodobne, że Johann Andreas wykonał wszystkie te instrumenty sam, uważa się zatem, że pomagali mu jego trzej synowie – Valentin, Gustaw (obaj potem otworzyli własne warsztaty) oraz najmłodszy – Thomas. Ten ostatni okazał się być niezwykle utalentowanym wytwórcą i ostatecznie, po odbyciu długiej edukacji i praktyki, to on przejął zakład i kontynuował dzieło ojca – J. Mollenhauer & Sons.

Żądny wiedzy o innowacjach w produkcji instrumentów Thomas poznał podczas praktyki u Theobalda Boehma w Monahium tajniki tworzenia nowych fletów cylindrycznych wraz z ich skomplikowanym systemem kluczy. Po powrocie to Fuldy pozostał w przyjacielskich stosunkach ze swoim mistrzem. Niedługo potem Thomas dostarczył swój pierwszy flet boehmowski do Stanów Zjednoczonych. Kolejne lata obfitowały w nowo opracowane instrumenty, pełne innowacji. Pod okiem Thomasa firma rozrosła się z niewielkiej rodzinnej manufaktury do dużego kompleksu produkcyjnego w centrum Fuldy, wraz ze sklepem i mieszkaniami dla 10 rzemieślników. Produkty Mollenhauera pojawiały się na wystawach w Paryżu, Wittenberdze, Wiedniu czy Berlinie.

Komercyjny i jakościowy sukces Mollenhauerów kontynuowany był przez dwóch synów Thomasa – Josefa i Conrada. Obaj odbyli solidne przygotowanie w zakresie wytwarzania instrumentów dętych w całej Europie. Po powrocie do zakładu ojca – Thomasa – podjęli decyzję o całkowitej modernizacji manufaktury, aby móc stawić czoła coraz silniejszej konkurencji z Anglii, Francji i Stanów Zjednoczonych. Conrad Mollenhauer specjalizował się w produkcji fletów boehmowskich, zaś jego brat Josef – w produkcji klarnetów i trąbek.



Decyzja o modernizacji zakładu okazała się być jedyną słuszną. Kiedy ich produkty otrzymały Złoty Medal na targach St Louis Expo w 1904 roku, rynek amerykański stanął przed nimi otworem. Współpraca między braćmi jednak nie trwała długo, bowiem w 1912 roku Conrad opuścił rodzinny interes aby otworzyć specjalistyczny warsztat produkcji fletów.

I Wojna Światowa przyniosła ogromne straty dla rodziny Mollenhauerów - wszystkie z uwagą tworzone kontakty zostały zerwane. W roku 1928 kryzys ekonomiczny niebezpiecznie zbliżył firmę do bankructwa. Stabilizacja finansowa była odległą wizją - mimo zatrudnienia przez Conrada pracowników i próby odrodzenia świetności rodzinnej firmy po 1933 roku, odbudowa międzynarodowego prestiżu firmy w czasach dyktatury Hitlera było niezwykle trudne. 

Lepsze czasy nadeszły wraz z inicjatywą Thomasa Mollenhauera, który tuż po wojnie rozpoczął produkcję fletów prostych, kontynuując jednocześnie dzieło swych przodków pod nazwą Conrad Mollenhauer. Flet prosty zdobywał ogromną popularność w odradzającej się po II Wojnie Światowej Republice Federalnej Niemiec. Popyt był tym większy, że w podzielonych wówczas Niemczech duża ilość zakładów znajdowała się po stronie wschodniej.

Thomas Mollenhauer rozpoczął współpracę z wydawnictwem Baerenreiter i podpisał kontrakt na produkcję na ogromną skalę. Jednocześnie przejąwszy kilka pomniejszych zakładów produkcyjnych unowocześnił linię produkcyjną, która częściowo polegała na pracy automatycznej, a częściowo na ręcznej. Niestety, w roku 1953 w wieku zaledwie 45-ciu lat Thomas umiera. Jednakże, jego wizja rodzinnej firmy zadziałała również na jego małżonkę – Rosel Mollenhauer z domu Plappert, która dzięki staraniom swoim i reszty pracowników zarejestrowała ostatecznie nazwę Mollenhauer jako znak firmowy.Do czasu gdy w 1961 do załogi dołączył Bernard Mollenhauer, firma posiadała już 60 pracowników, co było znaczącą liczbą biorąc pod uwagę fakt, że większość linii produkcyjnej oparta była na wciąż unowocześnianych systemach automatycznych.

Zainteresowanie fletami boehmowskimi, klarnetami i obojami spadało, mimo iż stanowiły one początkowo trzon produkcji firmy. Do 1997 roku produkowano nowe modele fletów boehmowskich pokrytych srebrem i złotem, jednak w głównej mierze Mollenhauer skupiał się na fletach prostych, których jakość była wciąż podwyższana zarówno przez wprowadzanie detali zaczerpniętych od mistrzów z epoki baroku i renesansu jak Kynseker czy Denner, jak również przez stosowanie nowoczesnych metod produkcji i nowoczesnego designu.

Kierunek działania firmy stał się jasny – Bernard Mollenhauer uznał, że rozpoczęcie współpracy z zawodowymi muzykami jest kluczowe dla prestiżu marki na rynku międzynarodowym. Wymiana zdań na temat jakości ich produktów z profesjonalistami wpłynęła niezwykle pozytywnie na metody produkcji i zarazem na zainteresowanie klientów.
W 1956 r. odbyła się wystawa w Brukseli, gdzie Republika Niemiecka postanowiła zademonstrować najwyższej jakości produkty wykonane w powojennych Niemczech Zachodnich. Nie zabrakło tam również instrumentów Mollenhauera. Rosnący prestiż stanowił doskonałą prognozę na nadchodzące czasy. Mimo potężnego pożaru w 1965 r., kiedy to za sprawą podpalaczy płonie duża część znaczna część warsztatów wraz z zapasem bezcennego drewna i gotowymi lub prawie gotowymi instrumentami firma broni swojej mocnej pozycji na rynku.

Kolejne lata i dekady stanowią o rozwoju firmy i jej roli na międzynarodowym rynku. W 1984 roku Mollenhauer otrzymuje złoty medal na targach w Niemczech za model Student 1003, pokonując sporą konkurencję ze strony innych niemieckich producentów. Lata 90-te przynoszą kolejne wyróżnienia – m.in. nagrodę International Design Forum za model Prima wkonany z plastiku i drewna a zaprojektowany przez Topel and pauser Industrial Design. Nie bez znaczenia pozostała jakość dźwięku, nie tylko sama prezencja. W 1997 r. Mollenhauer otrzymuje dwie ważne nagrody - Produkt Roku za model Swing oraz DA-Award (Design Austria) za model Prima.

W tym czasie firma nawiązała współpracę z innymi producentami instrumentów – Maartenem Helderem, z którym w 1995 r. tworzą harmoniczny, tenorowy flet prosty o zakresie trzech oktaw. Nowy model otwiera nowe możliwości dla muzyki współczesnej i jazzu. Dwa lata później powstaje podobny model sopranowy.
W 1996 r. rozpoczyna się współpraca z R. Strathmannem, dzięki której w produkcji zostaje wykorzystany patent regulowanego bloczka dla bardziej wymagających, oraz dwoma wytwórcami – Joachimem Paetzoldem i Nikołajem Tarasovem, z którymi Mollenhauer projektuje i tworzy Modern Alto – harmoniczny, altowy flet prosty oraz Modern Soprano – podobny model sopranowy.

W 1997 roku ma miejsce uroczyste otwarcie Muzeum Fletu Prostego z okazji 175. rocznicy powstania firmy Mollenhauer. Dwa lata później do kolekcji firmy trafi prestiżowe wyróżnienie German Instrument Prize przyznawane przez niemieckie Ministerstwo Gospodarki, przyznane za flet sopranowy z drewna gruszowego.

XXI wiek przynosi współpracę z Adrianą Breukink, firmą Morgan z Australii i Von Huene Workshops z USA. Owocami współpracy są kolejne modele święcące triumfy na rynku muzycznym, m.in. Adri’s Dream Recorder – flet o pełnym brzmieniu bazujący na wzorze renesansowym. W 2002 roku Mollenhauer otrzymuje kolejne wyróżnienie – tym razem za stronę internetową - 25.000€ w konkursie zorganizowanym przez Niemieckie Stowarzyszenie Handlu przy współpracy z Ministerstwem Gospodarki, German Telecom oraz magazyn ekonomiczny Impulse.

Dziś, po niemal dwóch stuleciach od utworzenia firmy jej pracownicy, wciąż posiadają tę samą pasję i entuzjazm do wytwarzania instrumentów najlepiej jak to możliwe. Ich zaangażowanie i zrozumienie potrzeb klienta przekłada się na jakość, z jaką flety Mollenhauera są wykonywane, zaś doświadczenie, jakiego nabyli zwłaszcza w trudnych dla firmy czasach jest gwarancją największego poświęcenia dla kunsztu.