Adaptacja akustyczna studia nagrań

Crystalic Studio, jedna z ostatnich realizacji firmy Acousticity, składa się z reżyserni, pomieszczenia studyjnego oraz kabiny do nagrywania wokalu.

Dość nietypowym wyzwaniem było stworzenie takiego pomieszczenia studyjnego, które łączyłoby funkcję sali nagraniowej oraz kina domowego.

Rozpoznanie i izolacja akustyczna

Studio nagraniowe Crystalic Studio powstało w wyniku fascynacji muzycznych właściciela. Projekt miał na celu zaspokojenie tej pasji oraz połączenie jej z działalnością komercyjną - ta realizowana jest głównie we współpracy z wytwórnią nagraniową "Crystalic Records", do której studio należy.

Podstawą do projektu Acousticity był właśnie budowany piętrowy budynek. Dzięki temu mieliśmy możliwość ingerencji w projekt już na etapie rysowania planów budynku. Dlatego, niespodziewanie dla architekta, całe pierwsze piętro urosło o kilkadziesiąt centymetrów, a aranżacja wewnętrzna i konstrukcja ścian uległa zmianom. Jeszcze zanim powstał budynek zaplanowaliśmy okna, drzwi, wentylację, elektrykę i tym podobne elementy, co pozwoliło uniknąć wielu problemów na późniejszych etapach prac, jak na przykład nieodpowiednie kaloryfery czy "grające" oświetlenie, zakupione bez konsultacji z nami.

Po wybudowaniu stanu surowego zamkniętego, jego inwentaryzacji i wprowadzeniu pewnych poprawek, wzięliśmy się do pracy projektowej. Pierwszym elementem była koncepcja izolacyjności akustycznej całości, w której główną rolę odgrywała ściana oddzielająca studio od reżyserni. Aby uzyskać dużą izolacyjność zrezygnowaliśmy z okna na rzecz komunikacji poprzez kamery wideo. Ustawiliśmy dwie ściany wypełnione piaskiem w celu zwiększenia ich masy, a jedna z nich została dodatkowo postawiona na specjalnej warstwie wibroizolacyjnej separującej ją od podłoża.

Całości dopełniły specjalne drzwi wielowarstwowe stworzone na zamówienie. Ich innowacyjnością jest system zamykania przeniesiony prosto z rozwiązań okiennych zapewniający równomierny docisk do uszczelek. Inną ciekawostką są okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej. Jedno z nich, wewnętrzne, zostało mocno pochylone, co poprawiło rozłożenie rezonansów między oknami, pomogło w walce z flutter echo, uporządkowało trochę środkowe częstotliwości i doskonale wpisało się w całą koncepcję aranżacji wnętrza studia.

Po rozwiązaniu kwestii izolacji przyszedł czas na kolejny etap. Do zaprojektowania były trzy pomieszczenia - reżysernia, studio nagraniowe oraz kabina wokalna (umiejscowiona dwie kondygnacje niżej).

Projekt - Koncepcja

Projekt studia miał nawiązywać do całego kompleksu mieszczącego się na terenie posesji - począwszy od ustrojów akustycznych (również tych produkowanych przez Acousticity), aż do mebli studyjnych wykonywanych na zamówienie.

Ze względu na swoją funkcję pomieszczenie reżyserskie musi charakteryzować się bardzo dużym pochłanianiem dźwięku. Około 90% powierzchni pomieszczenia to specjalnie zaprojektowane elementy pochłaniające ukryte za "ściankami" z materiału. Te elementy to podwieszane płyty zaadaptowane odpowiednimi rodzajami wełny mineralnej, których zadaniem jest absorpcja dźwięków w szerokim zakresie. Jedynymi płaszczyznami odbijającymi są podłoga i ściana tylna, która równocześnie spełnia rolę rozpraszającą. Krótko mówiąc - pełne ręce roboty.

Podczas pracy nad projektem studia mogliśmy popisać się twórczym myśleniem, więc zaprojektowaliśmy stopniowany sufit oraz ściany boczne pochylone pod różnymi kątami. Do tego doszły pewne niuanse, takie jak wspomniane wcześniej okna, również mocowane pod kątem oraz dodatkowe ścianki i konstrukcje. Takie konstrukcje o "niestandardowych" kształtach pozytywnie wpływają na rozproszenie dźwięku w pomieszczeniu, porządkując środkowe i wysokie częstotliwości.

W pokojach odsłuchowych, w odróżnieniu od na przykład reżyserni, jest to ważniejsze niż pochłanianie, a dzięki jasnemu podziałowi stref w pomieszczeniu można łatwo znaleźć przestrzeń silnie rozpraszającą lub silnie pochłaniającą, co przydaje się przy nagrywaniu. Dodatkowo przestrzeń silnie rozpraszająca zlokalizowana jest wokół słuchacza, co odgrywa ważną rolę podczas słuchania muzyki czy oglądania filmów.

W celu kontroli niskich częstotliwości, nasz projekt zakładał użycie ustrojów rezonansowych z membranami gumowymi, takich jak Acousticity BassKiller oraz rezonansowych szczelinowych. Całość została wymodelowana akustycznie w programie, który pozwolił nam zaplanować konstrukcje pułapek oraz ich współrzędne. Owe pułapki następnie zostały dostrojone tak, aby najskuteczniej pochłaniać częstotliwości, które sprawiają największy problem. To właśnie ich prawidłowe rozmieszczenie oraz dostrojenie pozwala zapanować nad charakterystyką niskich częstotliwości.

Znajdująca się dwa piętra niżej kabina wokalna została z kolei wykonana w połowie w tej samej technologii co reżysernia - za pomocą wiszących płyt pochłaniających. Dodatkowo wykorzystaliśmy ustroje Cinema Round Premium oraz Flexi Pol, a na podłodze położyliśmy dywan z grubym włosiem, który zwiększa efekt pochłaniania. To tutaj nagrywane są wszelkie instrumenty, które wymagają jak najmniejszej odpowiedzi pomieszczenia (na przykład gitary).

Komunikacja z tym pomieszczeniem również realizowana jest za pomocą kamer i telewizorów. Istniały obawy o komfort porozumiewania się w ten sposób, mniej naturalny niż przez standardowe okno, jednak pierwsze testy ich nie potwierdziły, a korzyści dla izolacyjności i akustyki wewnątrz są niewspółmiernie większe. Dodatkowo łączny koszt telewizora i kamery jest niższy niż cena dużego akustycznie wzmocnionego okna - to kolejna korzyść.

System nagraniowy

W studiu wykorzystany został system nagraniowy oparty na Avidowskim Pro Toolsie HD Native. Jednostką centralną jest tu bardzo wydajny, 16-rdzeniowy Mac Pro, dzięki któremu można tworzyć bardziej rozbudowane sesje, z większą liczbą plug-inów zapiętych na śladach audio.

Do przetwarzania sygnału użyliśmy dwóch przetworników Avida z serii I/O. Pierwszy z nich, I/O 16x16 Analog, skonfigurowany został tak, aby obsługiwać sygnał liniowy wchodzący i wychodzący ze stołu. Drugi natomiast, I/O 8x8x8 połączony został z efektami takimi jak: kompresor Monster polskiej firmy Looptrotter, limitery MX30 firmy Drawmer czy pogłosy.

Na etapie projektowania i dobierania podzespołów systemu nagraniowego rozważaliśmy użycie jednego z dwóch stołów mikserskich: analogowo-cyfrowego Matrixa SSL-a oraz w pełni analogowej, lampowej konsoli VTC brytyjskiej firmy TL Audio. Ostatecznie zdecydowaliśmy się na VTC w wersji 16-kanałowej. Wszystkie mikrofony ze studia oraz kabiny wokalnej wchodzą w wejścia preampowe tego stołu.

Aby maksymalnie ułatwić poruszanie się oraz tworzenie niestandardowych połączeń w torze audio wykorzystaliśmy system pół-znormalizowanych krosownic Neutrik - łącznie 96 wejść i wyjść symetrycznych. Razem z przetwornikami oraz efektami są one umieszczone w dwóch wentylowanych oraz odizolowanych akustycznie drewnianych rackach. Dzięki takiemu rozwiązaniu ograniczony został poziom szumu w reżyserni, a ryzyko przegrzania któregokolwiek z urządzeń zminimalizowane.

System odsłuchowy składa się z pasywnego zestawu monitorów PMC z serii IB 1S. Jednostką wzmacniającą sygnał jest wzmacniacz kanadyjskiej firmy Bryston 4B SSP2. Odsłuchy umieszczone zostały w specjalnych trójwarstwowych obudowach w celu uniknięcia przesunięć fazowych mających negatywny wpływ na odbierany przez ucho realizatora sygnał audio. Rozmieszczone są w przestrzeni pomieszczenia w taki sposób, by wraz z miejscem w którym siedzi realizator, tworzyły trójkąt równoboczny. Niezwykle ważne jest również ich ustawienie w płaszczyźnie pionowej, aby głośniki wysokotonowe (te najbardziej kierunkowe) były w jednej linii z uchem realizatora.

Wszystkie urządzenia znajdujące się w torze audio zasilane są poprzez system UPS, dzięki czemu, nawet w przypadku awarii zasilania bądź problemu z dostawą energii elektrycznej, studio ma (przy maksymalnym obciążeniu) około 6 minut na dokończenie i zapisanie sesji. W praktyce czas ten jest wydłużony do około 12 minut z uwagi na duży zapas mocy baterii do wielkości obciążenia odbiornikami.

Opracowanie: Acousticity Dream Team
http://www.acousticity.pl